مکی و مدنی بودن آیات و سوره های قرآنی
مکی و مدنی بودن آیات و سوره های قرآنی بیش از آنکه جغرافیایی باشد، تاریخی است. وحی مکی متعلق به عصر بعثت و پیش از هجرت است. وحی مدنی نیز متعلق به عصر هجرت و سپس باز گشت حضرت محمد(ص) به مکه می باشد.
مفصل ترین ترجیع بند قرآن
مفصل ترین ترجیع بند قرآن در سوره الرحمن است. در این سوره 31 بار آیه « فبای الاء ربکما تکذبان » به معنای « پس کدامین نعمت پروردگارتان را انکار می کنید؟ » تکرار شده است.
مهمترین منبع علم کلام اسلامی
قرآن کریم نخستین و مهمترین منبع و منشاء علم کلام اسلامی است.
مهمترین تفسیر قرآن کریم
مهمترین تفسیر قرآن کریم شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری، تفسیر المیزان مرحوم علامه طباطبایی است. این تفسیر در 20 جلد به زبان عربی نوشته شده و ترجمه فارسی آن هم موجود است.
مهمترین تفسیر قدیم جهان اسلام
مهمترین تفسیر قدیم جهان اسلام تفسیر طبری، متعلق به مورخ و محدث بزرگ ایرانی است که به «جامع البیان» معروف می باشد. این اثر ارزشمند در 30 جلد به چاپ رسیده است.
ماه رمضان
در میان ماههای سال، رمضان تنها ماهی است که نامش در قرآن آمده است. از نام نهمین ماه سال قمری در آیه 181 سوره بقره یاد شده است. این ماه از آن جهت اهمیت دارد که قرآن در آن نازل شده و شب قدر نیز در این ماه قرار دارد.
نخستین چاپ قرآن
نخستین بار قرآن کریم توسط پاگانینی در ونیز در فاصله سالهای 1503 تا 1523 میلادی چاپ شده است.
نخستین ترجمه های آیات وحی
یکی از نخستین ترجمه های آیات وحی به زبان فارسی توسط سلمان فارسی صورت گرفته است. در آن روزگار عده ای از ایرانیان از وی خواسته بودند تا سوره حمد و برخی از آیات قرآنی را برای آنان ترجمه کند و او نیز چنین کرده بود. از جمله این موارد می توان به عبارت « به نام یزدان بخشنده » اشاره کرد که سلمان آن را به جای معنای « بسم الله الرحمن الرحیم » ارائه داده بود.
قصه های انبیا و پیامبران
قصه های انبیا و پیامبران بیشتر در سوره های مکی آمده و فقه یا احکام بیشتر در سوره های مدنی مطرح شده است.
قدیمی ترین ترجمه قرآن
قدیمی ترین ترجمه قرآن در دوران حضرت رسول(ص) انجام شده است. زیرا در نامه های ایشان به پادشاهان آن روزگار مانند نجاشی و خسرو پرویز، آیات قرآنی هم بود که با ترجمه نامه، آیات هم به اطلاع آنها می رسید.
واژه ابلیس و پناه بردن به خدا
واژه ابلیس 11 مرتبه و پناه بردن به خدا از دست او نیز 11 بار در قرآن آمده است.
واژه دنیا و واژه آخرت
در قرآن کریم 115 بار واژه دنیا و به همین تعداد واژه آخرت آمده است.
تعداد کلمه یوم
کلمه یوم به معنای روز (به صورت مفرد) 365 با ربه تعداد روزهای سال شمسی در قرآن بکار رفته است. همچنین این کلمه به صورت جمع و اشاره به دو روز به تعداد روزهای ماه در قرآن قابل شمارش است.
تعداد کلمه جلاله « الله »
کلمه جلاله « الله » در قرآن کریم 2699 بار بکار رفته است.
تعداد کلمه شهر
کلمه شهر در زبان عربی به معنای ماه است. در قرآن این واژه 12 مرتبه به تعداد ماههای سال آمده است.
تعداد کلمه «سجد»
واژه « سجد » و مشتقات مربوط به آن 34 مرتبه در قرآن کریم بکار رفته است که این تعداد برابر با مجموع سجده های 17 رکعت نماز در شبانه روز می باشد. در هر رکعت 2 سجده انجام می شود که در مجموع شامل 34 سجده است.
تعداد کلمه «ساعت»
در قرآن واژه ساعه یا همان ساعت 24 مرتبه آمده است. این تعداد برابر با تعداد ساعات در یک شبانه روز می باشد.
تعداد كلمات قرآن
در قرآن کریم 77807 کلمه وجود دارد.
ترتیب نزول
قرآن کریم دو ترتیب نزول دارد. یک بار در شب قدر به طور کامل بر پیامبرگرامی اسلام نازل گردید. نزول دیگر قرآن کریم که به آن نزول تاریخی و تدریجی هم می گویند در مدت 23 سال بر پیامبر اسلام نازل شد.
ترجمه کامل انگلیسی قرآن
قرآن کریم به زبان انگلیسی بیش از هر زبان اروپایی دیگر ترجمه شده است و امروز بیش از 40 ترجمه کامل و 120 ترجمه برگزیده از قرآن کریم به انگلیسی موجود است. نخستین ترجمه کامل انگلیسی به قلم الکساندر راس است که از روی ترجمه فرانسوی در سال 1648 میلادی به عمل آمده است.
ترجمه قرآن
ایرانیان نخستین قوم از مسلمانان بودند که قرآن را به زبان مادری و رسمی خود ترجمه کردند.
ترجمه ترکی قرآن
نسخه ای از ترجمه ترکی قرآن به تاریخ سال 734 هجری قمری در موزه های هنری ترکی-اسلامی شهر استانبول نگهداری می شود که قدیمی ترین ترجمه ترکی موجود قرآن است.
حامدات
سوره های فاتحه، انعام، کهف، سبا و فاطر پنج سوره در قرآن است که با الحمدلله آغاز می شوند. به مجموع این سوره ها حامدات می گویند.
سوره کهف
سوره کهف به طور دقیق در وسط قرآن قرار گرفته و در آن چند داستان شامل اصحاب کهف، حضرت خضر و حضرت موسی و داستان ذوالقرنین و یأجوج و مأجوج آمده است.
سوره مائده
بسیاری از احکام فقهی و دستورات شرعی مربوط به صید و سایر اعمال مربوط به افراد در حال انجام مراسم حج در سوره مائده آمده است.
سوره نساء
بسیاری از احکام فقهی مربوط به زنان، یتیمان و قوانین ارث در سوره نساء آمده است. نام دیگر این سوره نساء الکبری می باشد. نساء الصغری نیز نام دیگر سوره طلاق است.
سوره توبه
سوره توبه تنها سوره قرآن است که بدون بسم الله الرحمن الرحیم بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده است. زیرا در آغاز آن به بیزاری پروردگار و حضرت رسول(ص) از مشرکان و اعمال آنان اشاره شده و حکم قطع رابطه با آنها را خداوند در این سوره بیان فرموده است.
سوره حمد
سوره حمد یا فاتحه الکتاب، یک بار در مکه و یک بار نیز در مدینه بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده است. البته این سوره به صورت رسمی جزو سوره های مکی قرآن محسوب می شود.
زهراوان
به مجموع سوره های بقره و آل عمران ، زهراوان می گویند.
علوم و فنون قرآنی
به مجموعه معارف، دانش ها و مهارت هایی مانند تجوید، ترتیل و قرائت که برای شناخت و شناساندن و فهمیدن و فهماندن هرچه بهتر و عمیق تر قرآن کریم پدید آمده و هدف از آن قرآن شناسی است، علوم و فنون قرآنی گفته می شود
